Verslag Open Monumentendag 2024 “route en verbinding”
De Open Monumentendag van de gemeente Stede Broec vond dit jaar plaats op zondag 15 september. Vanaf 11:00 tot 16:00 was iedereen van harte welkom bij diverse opengestelde monumenten. Dit jaar waren er vier monumenten geopend in de gemeente Stede Broec. Nou ja, eigenlijk is er één hiervan geen monument. Het betrof hier namelijk het verzorgingshuis Rigtershof in Grootebroek. De locatie waar het Rigtershof staat heeft wel een rijke historie., er heeft namelijk een zouterij gestaan waar men groentes “inlegde” en exporteerde. Het heeft een ruim atrium die het geschikt maakt voor de fototentoonstelling en voor de bewoners was het de hele dag herinneringen ophalen en bekenden spreken. Het gemeentelijk monument aan de Zesstedenweg 227 in Grootebroek, voor de meeste beter bekend als het clubhuis van Historische vereniging Oud Stede Broec was deze dag geopend en waren er doorlopend activiteiten. De Oude Kerk in Grootebroek en de Korenmolen Ceres aan de Broekerhaven weg in Bovenkarspel. De aanloop naar de Open Monumentendag liep iets anders. Tijdens de vergaderingen werd er geopperd om de paardentram centraal te zetten omdat dit zo goed in het thema paste. Echter was een paardentram met de activiteiten gestopt en de ander drukte te veel op ons jaarlijkse budget. Wij hebben nog gekeken naar andere vervoermiddelen maar dat ging ook niet lukken. Dat burgemeester Ronald Wortelboer onze redding zou zijn zag niemand aankomen. Tijdens een congres voor gemeentes had hij meegedaan aan een soort prijsvraag van Open Monumentenland, hier had hij €1000-. mee gewonnen voor de Open monumentendag commissie. Zo was het toch nog mogelijk dat er deze dag hoefgetrappel klonk in de Streek. Het bezoekersaantal was dit jaar goed te noemen met ongeveer 400 a 500 bezoekers
Rigterhof
Dit jaar hadden wij als hoofdlocatie Rigterhof in Grootebroek. Hier was een fototentoonstelling die een beeld gaf hoe de paardentram door de Streek liep. Jan de Jong uit Enkhuizen had een groot aantal foto’s ter beschikking gesteld om te exposeren. Maar het was niet alleen de paardentram, ook andere vormen van vervoer zoals vrachtwagens, boten werden belicht. Het waren niet alleen foto’s die te zien waren in het Rigtershof. Een maquette van de vaarveiling was namelijk ook aanwezig, deze was gemaakt door Cees Bakker. Cees heeft al meerdere maquettes gemaakt van monumenten in Stede Broec. Zo heeft hij de houtzaagmolen De Eendracht die in de Broekerhaven heeft gestaan gemaakt en de Overhaal. Het mooie van Cees zijn maquettes is dat alles kan bewegen. Zo varen er bootjes door- en rond de vaarveiling en kan de veilingklok zelfs draaien. Deze maquette trok veel bezoekers en bewondering. Vóór het Rigtershof was een tramhalte opgesteld, hier konden de bezoekers instappen naar de andere opengestelde monumenten, hier werd veel gebruik van gemaakt.
Molen CERES
Bij de molen was natuurlijk het springkasteel weer traditioneel opgesteld en kon men “de taal van de molen” leren. Wanneer de molen stilstaat kan men de wieken in een bepaalde stand laten staan. Dit kan een betekenis hebben, het was een soort communicatie. Bij de molen kon men opstappen op een van de rondvaart schuiten. Zo ging de rondvaart naar de overhaal in de Broekerhaven en naar de oude vaarveiling. Een gids aan boord vertelde dan alles over de historische omgeving. De eerste vaart was om 10:00 voor de vroege vogels, de andere afvaarten waren om 12:00 en 14:00 uur en waren goed bezet. In totaal hebben een kleine 70 personen deelgenomen aan de vaartocht. De blikkerbalgen uit West-Friesland heeft bij alle monumenten een muzikale opluistering verzorgt.
Oud Stede Broec Zesstedenweg 227 Grootebroek
Bij het clubhuis van oud Stede Broec was er weer de vertrouwde historische moestuin quiz. In totaal waren hier 70 deelnemers, helaas had niet iedereen het goede antwoord. Een twintigtal had het goede antwoord, “vroeg op weg en traagkens varen” dit was een deel van een gezegde wat gevormd moest worden. Het gehele spreekwoord was “Vroeg op weg en traagkens varen helpt de tijd en rampen sparen”. De prijswinnaars van de tuinquiz waren:
1e Hanneke Spek uit Medemblik
2e Guda Oosterwijk uit Hoogkarspel
3e Leonie Boon uit Grootebroek
Dit jaar rook het weer heerlijk in de keuken, er werd namelijk “Broeder” gebakken en geserveerd met boter en stroop. Veel bezoekers hebben hiervan kunnen proeven. In de oudheidskamer kon men vrij rondlopen, extra aandacht was nog geschonken aan de route van het vee. In het verleden was er namelijk vanuit Scandinavische landen een vaarroute met jonge ossen wat hier vetgemest werd. Zo zijn er soms nog straatnamen aanwezig zoals de ossenmarkt. Ook kon men een poging wagen om het spel Cornhole te spelen. Zakjes met bonen moeten dan in een gat geworpen worden, jong en oud deed hier graag aan mee en daagde elkaar uit. De tuindersschuur en overkapping was een welkome schaduwplaats voor de bezoekers vanwege het zonnige weer. Hier werden veel herinneringen opgehaald over de vaarveiling. Deze veiling is namelijk weer erg populair omdat er gesprekken gaan de zijn om een klein stukje van deze geschiedenis weer te laten herrijzen. De paardentram werd hier ook veel besproken, het was eigenlijk een kleine reünie. Oud familie leden van de trambestuurder waren namelijk ook aanwezig. Sommige hadden elkaar al tientallen jaren niet meer gezien, hoe mooi is dat!
De oude kerk
De oude kerk had het thema “verbinding” extra belicht, dit was duidelijk te zien aan de kerktoren zelf. Een enorm spandoek die een grootgedeelte van de kerktoren besloeg trok goed de aandacht. Het leek wel een werk van kunstenaar Christo, prachtig om te zien. Binnengekomen in de kerk kon men gelijk een ander thema zien, namelijk Voedselbank West-Friesland. Wanneer men de kerktoren wilde beklimmen moest men eerst levensmiddelen aanbieden om de klim te maken. Je kon iets meenemen maar er was ook de mogelijkheid om terplekke iets te kopen. Mooi om te zien hoe de “verbinding” dan tot stand komt. Ook hier stopte de paardentram en zette weer een nieuwe groep bezoekers af en bracht de andere bezoekers weer naar het volgende monument.